Mai vàng mùa xuân
Tết đến xuân về, hình ảnh hoa mai vàng nở rộ trong những ngày đầu xuân đã trở thành biểu tượng đặc trưng trong những ngày tết cổ truyền của người Việt Nam. Mùi hương của hoa Mai không ngọt ngào bằng những loài hoa khác nhưng tên của cây mai là biểu tượng cho sự may mắn, tài lộc, thịnh vượng trong năm mới. Hoa mai còn có ý nghĩa xua đuổi những điều xấu xa, không tốt đẹp và cầu cho một năm mới luôn được bình an, hạnh phúc và phát đạt. Cho nên hoa mai vàng là một trong những sự lựa chọn hàng đầu của người dân Việt, đặc biệt là người miền Nam để trang trí trong nhà vào dịp Tết Nguyên Đán.
Hoa mai nở rộ những ngày đầu xuân
Ý nghĩa của hoa Mai trong văn hóa dân tộc Việt
Trong thời tiết mùa đông giá lạnh, vạn vật hầu như đang run rẩy, co cụm, úa tàn, thì cây mai vàng vẫn vươn sức để đâm chồi nảy lộc, hình ảnh này tượng trưng cho sức sống bền bỉ, phẩm chất nhẫn nại, kiên trì tới cùng của người dân Việt. Và hình ảnh cây mai chịu thời tiết khắc nghiệt, để đến cuối đông trút hết những chiếc lá trên cành cho chồi non nảy lộc và hoa mai vàng nở vào đầu xuân, nói lên đức tính hi sinh cao cả của ông cha ta cho tương lai thế hệ mai sau.
Mỗi khi xuân về, cây hoa Mai giúp ta giữ gìn nét văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Bởi vì khi hoa mai vàng chuẩn bị khoe sắc thì cũng là lúc sum hợp giữa những người đi làm phải sống xa nhà với gia đình của họ. Là lúc để họ tri ân, báo hiếu tổ tiên, thăm ông bà cha mẹ.
Hoa mai khoe sắc báo hiệu đã đến lúc sum vầy
Hoa mai còn là nguồn thi hứng dồi dào, là hình tượng đẹp trong văn chương Việt Nam. Nhiều nhà thờ đã mượn hình ảnh hoa mai để sáng tạo bài thơ độc đáo của họ. Và Thiền Sư Mãn Giác có bài thơ "Cáo Tật Thị Chúng"
Kệ rằng: Dịch: Thích Thanh Từ dịch thơ:
春去百花落 Xuân khứ bách hoa lạc Xuân đi trăm hoa rụng
春到百花開 Xuân đáo bách hoa khai Xuân đến trăm hoa nở
事逐眼前過 Sự trục nhãn tiền quá Trước mắt việc đi mãi
老從頭上來 Lão tòng đầu thượng lai Trên đầu, già đến rồi
莫謂春殘花落盡 Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
庭前昨夜一枝梅 Đình tiền tạc dạ nhất chi mai Đêm qua – sân trước – một cành mai
Đầu bài thơ miêu tả một thực tại, một hình ảnh đơn giản, sinh động đó chính là hình ảnh Khai, lạc của mai hoa là cái nhãn tiền tự nhiên. Thiền sư Mãn Giác muốn nhắn nhủ là hạnh phúc thật sự của một đời người chính là sống với cái tâm chân thật, không bị vướn những cám dỗ của cuộc đời, nhận thức đúng về ý nghĩa cuộc đời.
Ngoài ra, người xưa lấy cái khí phách của mai ví như người quân tử. Các nhà nho gặp thời loạn lạc thường ví mình như cành mai nở trong gió đông để giữ mình thanh sạch. Người cao tuổi chuộng cái già nua của lão mai, mong muốn tuổi già khỏe mạnh, trường thọ. Còn vóc dáng của hoa thì được ví như người con gái quyền quý, khuê các.
